معنی حساب نجومی

زیج

نجومی. [ن ُ] (ص نسبی) منسوب به نجوم است. منسوب به علم نجوم. (ناظم الاطباء). || منجم. نجوم دان:
ز رومی و هندی و از پارسی
نجومی و گر مردم هندسی.
فردوسی.
- ساعت نجومی، ظاهراً ساعت منقسم به شصت دقیقه. (یادداشت مؤلف): و آب بسیار ایستاده بود [و او] در میان آب ساعتی نجومی یا بیشتر... (مزارات کرمان ص 195).

نجومی. [ن ُ] (اِخ) (مولانا حاجی...) امیر علیشیر نوائی در مجالس النفایس او را لاابالی و ناپاک و مایل به هزل دانسته و این مطلع را به نامش ثبت کرده است:
باز عید آمد بیا جانا که قربانت شوم
همچو چشم گوسفند مرده حیرانت شوم.
و حکیم شاه محمد قزوینی مترجم مجالس النفایس افزاید: «و میر اگرچه این چنین ذکر فرمود ولیکن بنده ٔ مترجم این مطلع را از درویش دهکی چنین یاد دارم:
عید قربان است میخواهم که قربانت شوم
همچو چشم گوسفند کشته حیرانت شوم.
رجوع به مجالس النفایس ص 38 و212 شود.

حساب. [ح ِ] (اِخ) چشمه ٔ... رجوع به چشمه ٔ حساب شود.

حساب. [ح ُس ْ سا] (ع ص، اِ) ج ِ حاسب: بر دست او حملی روان کرد که اقلام کتاب و افهام حساب از حد و حصر آن قاصر آید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی). در اعداد کتاب و حساب منتظم بودند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی). پشته ها را چون قلم حساب بند از بند فرو پاشید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ 1272 هَ. ق. ص 452).

حساب. [ح َس ْ سا] (ع ص، اِ) شمارگر. (مهذب الاسماء). محاسب. شمارگر. (سمعانی).

سال نجومی. [ل ِ ن ُ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) رجوع بسال شود.

روز نجومی. [زِ ن ُ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) مدت زمان بین دو عبور علیای ستاره ای است (این روز برای تمام ستاره ها یکی است).

‎ اختری، اختر مار (صفت) منسوب به نجوم: مربوط بعلم نجوم: ساعت نجومی. ‎، منجم اخترشناس: زرومی وهندی وازپارسی نجومی دگرمردم هندسی. . . (شا. لغ. )

اخترشناس، منجم، نجوم‌دان، سرسام‌آور، هنگفت

فلکی

حساب، حکایه، هبه

شمردن , حساب کردن , محاسبه نمودن , حساب پس دادن , ذکر علت کردن , دلیل موجه اقامه کردن (با) , تخمین زدن , دانستن , نقل کردن () حساب , صورت حساب , گزارش , بیان علت , سبب , علم حساب , حساب , حسابی , حسابگر , حسابدان , محاسبه , محاسبات

اصطلاح تقویم نجومی اشاره به دو تعبیر دارد:
1-تقویم اطلاعات نجومی
2-اطلاع از زمان انجام کارها و امورات زندگی به لحاظ خوش یمن بودن یا نبودن
تقویم اطلاعات نجومی
بسیاری از مخاطبین علم نجوم و اتفاقات و رویدادهای دنیای نجوم و ستارگان و سیارات، علاقه مند هستند تا بدانند زمان وقوع رخدادهای نجومی چه موقعی است. بدون شک یکی از مهمترین مسائلی که هر منجم و علاقه مند به علم نجوم بایستی بداند، زمان رویدادهای نجومی و کلیه این رویدادها از جمله زمان های کسوف، خسوف، ماه نو، ماه کامل، بارش های شهابی، بهترین زمان رویت سیارات و ... است.
معمولا در ابتدای هر سال دانشمندان علم نجوم زمان این رویدادها را با ذکر ساعت دقیق آنها در تقویمی با عنوان تقویم نجومی گردآوری می کنند.

اطلاع از زمان انجام کارها و امورات زندگی
دومین تعبیر در اصطلاح «تقویم نجومی» اشاره به خوش یمن بودند و نبودن یا سعد و نحس بودند امور زندگی دارد. این تعبیر در میانه عامه مردم بسیار رواج دارد.
در ابتدای سال شمسی، تقویمی تحت عنوان تقویم نجومی تالیف و تدیون می شود و در آن به تفکیک روز و ساعات، تمام امورات زندگی از بهداشت فردی گرفته تا مسائل کاری، ازدواج، معاملات، خرید و... به لحاظ خوش یمنی یا بدیمنی مورد بررسی قرار می گیرد.

: اگر کسی بیند در قیامت حق تعالی با وی حساب می کرد و حساب بر وی آسان است، دلیل بر رستگاری و خیر کند. اگر به خلاف این است، بد باشد. - اب‍راه‍ی‍م‌ ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ ک‍رم‍ان‍ی

180